zaterdag 26 december 2009

Het wereldje van Beer Ligthart. Jaap ter Haar


Soms neem je een boek ter hand dat niet prominent op je wensenlijst staat. Sterker, dit boek stond jarenlang voor het grijpen, maar ik liep er met een boog omheen. Totdat je tijdens Kerst bij je ouders een stapel boeken opruimt. 'Bekroond met de gouden griffel', prijkt op de kaft van Het wereldje van Beer Ligthart van Jaap ter Haar. "Och" zei een familielid, "je leest het in een uur uit." Dus terwijl het kerstmaal op het vuur pruttelde, verdiepte ik me in het leven van Beer. Het kan verkeren.

Berend Ligthart, een onbezorgde puber die van voetbal houdt en de beste leerling van zijn klas is, raakt door een ongeluk blind. Zijn wereld stort in, maar al ras ontdekt hij dat hij juist zuiverder waarneemt zonder ogen. '... Beer richtte zijn leven van het zichtbare en lichamelijke op het geestelijke, het wezenlijke van het menselijk bestaan. "Weet je, Beer, ogen leiden ons vaak van de hoofdzaken af."' (p.107)

Dit jeugdboek uit 1973 leert de kinderen dat elk leven tegenslagen kent, maar we bij monde van de doodzieke psychologiestudent die Beer in het ziekenhuis treft 'moeten trachten van het leven te houden, en máák er wat van!' (p.128)



Beer ontdekt het licht in zijn hart en is daarmee het goede voorbeeld dat Ter Haar zijn jonge lezerspubliek geeft. Stichtelijk en moralistisch. Maar ach, dat is best te combineren met de kerstgedachte van 2009.