maandag 18 april 2011

Anna. Het leven van Annie M.G. Schmidt. Annejet van der Zijl

"Je moet enkel maar alles volbrengen wat je je hebt voorgenomen. Je hoeft alleen maar je goede voornemens uit te voeren. Dat is alles. Een nieuw leven beginnen. Een schone lei. Een schone bladzij. (Uit: Impressies van een simpele ziel, 1953)." p. 205

Een boek kan een hele poos staan wachten voordat de tijd rijp is en ik 't uit de kast pak. Wanneer die tijd daar is, weet ik nooit. Gewoon, afhankelijk van de zon of hoeveel zin ik heb in aangrijpende taferelen. De biografie over Annie M.G. Schmidt, Anna. Het leven van... door Annejet van der Zijl wachtte een jaar om vervolgens in één ruk uitgelezen te worden.

We kennen allemaal de liedjes, kinderverhalen en -gedichten van Annie M.G. Schmidt. Daarnaast schreef ze talloze musicals, cabaretteksten, toneelstukken, televisieseries en nog meer. Is het dan boeiend om van deze vrouw een biografie te lezen, vroeg ik me af. Het antwoord was me binnen tien pagina's duidelijk. Dat is boeiend.

Het mooie aan een biografie van een schrijfster wier werk je kent, is dat je parallel daaraan haar levenslijn kunt volgen. Schmidts werk krijgt nieuwe betekenis voor me en de veelkleurigheid van haar leven leert me hoe zij omging met lastige keuzes en onzekerheden, die niet minder werden naarmate ze ouder werd.

De biografie leest als een roman en staat bol van smeuïge, grappige en knellende anekdotes. Schmidt was geen kat om zonder handschoenen aan te pakken en gooide te pas en te onpas haar kont tegen de krib. Toen ze zich met tegenzin tot de redactie voegde van Opzij, was dit haar eerste bijdrage voor het blad:
"Er bestaat geen mannelijke overheersing. Het is net andersom. De vrouw overheerst. Zij heeft de man tot een werktuig gemaakt en tot haar willige slaaf. Zij is de uitbuitster." (p. 325)
Dat ze niet populair werd binnen de feministische beweging, interesseerde haar niks. Juist niet. Op latere leeftijd schreef ze:
"Ik wil overal wat van snoepen, overal te gast zijn en nergens bijhoren. Dat is mijn vrijheid." (p. 363)
Daaruit spreekt de drang authentiek te willen zijn, ook al betekende dat bij Schmidt tevens lastig en nukkig zijn. Of dat mag als je een heel grote mevrouw bent, laat Van der Zijl ter beoordeling aan de lezer. De biografie van Annie M.G. Schmidt is een prachtig werk dat mijn zin in méér biografieën aangewakkerd heeft.