donderdag 16 juni 2011

Als je de stad binnenrijdt. Rob Waumans

'Boven het tafeltje naast de koffieautomaat hangt een kalender van de gemeente. Elke maand heeft een foto van een kunstwerk in de stad. Ik heb de kalender eens doorgebladerd en vond geen enkele maand mooi. Wel kon ik van negen van de twaalf kunstprojecten de exacte locatie noemen.' (p.10)

Al eerder schreef ik het. Ik hou van literaire debuten. Leeftijdgenoten die hun eerste, soms wat onbeholpen maar levenskrachtige pennenvruchten mogen publiceren omdat uitgevers erin geloven. Ruwe diamanten die met hard werken en het geluk van de juiste tijdgeest geslepen hopen te worden.

In Als je de stad binnenrijdt van Rob Waumans verhaalt Gert Verhulst over zijn bestaan als parkeerwachter in Amsterdam. Hij leeft de regels strikt na en houdt het aantal boetes dat hij per dag schrijft bij in een excelbestand. Dat zijn collega's liever koffie drinken dan boetes geven, vindt hij onbegrijpelijk.

Rob Waumans toont met Als je de stad binnenrijdt geenszins het karakter van een ruwe diamant. Eerder dat van een stuk beton dat hij naar believen in elke gewenste vorm giet. Voor dit boek kwam de gietvorm van Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht van Mark Haddon goed van pas. Iets té goed. Al op pagina 10 - bij het citaat hierboven - erger ik me aan de overgenomen stijl die bij Waumans een geïmiteerd maniertje wordt. Dat mondt uit in een kinderlijke toon waar Waumans bovendien regelmatig uitvalt met volwassen zinnen als 'Ik ervaar onze verbondenheid' (p. 223).

Die onregelmatigheid in de stijl en toon zorgen voor een niet-consistent karakter van de hoofdpersoon. De doorgaans naïef-emotieloze Gert kan zonder aanleiding asociaal ontvlammen of emoties verwoorden.
Een goede schrijver is in staat me te laten meeleven met de grootste moordenaar, naïeveling of kat. Bij deze Gert voel ik op geen enkel moment compassie. Niet als hij kwaad wordt op zijn naamgenoot Gert van Samson en niet als zijn moeder sterft.

In Als je de stad binnenrijdt ontbreekt de intelligentie en de bevlogenheid die ik in romans van andere debutanten proef. Maar allez. Waumans heeft - hoe dan ook - het geluk van de juiste tijdgeest.