dinsdag 18 juli 2017

Ronja de roversdochter. Astrid Lindgren

'Opnieuw keek ze de afgrond in. Wat een diepte! Ronja zocht een plek uit waar ze de sprong het best zou kunnen nemen. Toen zag ze iets dat haar van verbazing bijna in de Hellepoel deed vallen.
Een eindje verder, aan de andere kant van de kloof, zat iemand. Iemand die ongeveer net zo groot was als zijzelf en die zijn benen over de rand van de afgrond liet bungelen. (...)
"Ik weet wie jij bent," zei hij. "Jij bent de roversdochter die in het bos rondholt. Ik heb je daar een keer gezien."
"Wie ben jij dan?" vroeg Ronja. "En hoe ben je hier gekomen?"
"Ik ben Birk, de zoon van Borka, en ik woon hier. We zijn vannacht hierheen verhuisd."' (p. 30-31)

Onlangs had ik een gesprek over hoe je leert durven en hoe je leert op te passen. Mijn gesprekspartner zei: 'Ken je Ronja de roversdochter? Haar vader waarschuwt haar voortdurend voor alle gevaren in het bos. Dus wat denk je dat Ronja doet?'
Ronja de roversdochter van Astrid Lindgren kwam in mijn jeugd niet voorbij. Misschien vond ik de titel destijds te spannend of was het altijd uitgeleend bij de bieb. Hoog tijd dat ik het ging lezen dus.
 
Ronja wordt geboren in de nacht dat de bliksem inslaat in de burcht waar haar vader de roverhoofdman en zijn rovers wonen. De burcht splijt door de klap in tweeën. Als Ronja een jaar of tien is, mag ze de veilige burcht verlaten om het bos, de rivier en alle gevaren te leren kennen. 'Maar pas op voor de vogelheksen, aardmannen en Borkarovers, pas op dat je niet verdwaalt en niet in de rivier valt en niet in de Hellepoel,' zegt haar vader. Ronja trekt erop uit om te leren verdwalen, te leren oppassen en te leren om niet bang te zijn. Ze gaat naar de rivier om te leren zwemmen en naar de Hellepoel om er niet in te vallen. En daar ontmoet ze Birk, de zoon van de rivaliserende Borka-roversbende die die nacht ingetrokken is in het andere deel van de burcht. Ronja en Birk worden vrienden, tot woede van hun vaders. Ronja en Birk besluiten samen weg te lopen en altijd voor elkaar te kiezen.
 
Ronja de roversdochter is een boek over goed en kwaad, liefde en verdriet, over waarden, tradities en over durven nadenken over andere oplossingen dan de gewoontes die je vader, grootvader en al je voorvaderen hadden. Ronja is klein en verstandig, terwijl haar vader machtig en sterk is, maar niet altijd wijs.
Het boek is levendig geschreven en prachtig geïllustreerd waardoor ik me even in de wilde bossen van Zweden waande. Ik verheug me er nu al op om Ronja voor te lezen aan mijn eigen kleine helden zodra ze er straks groot genoeg voor zijn.  

vrijdag 14 juli 2017

Eet als een expert

Tussen Carnaval en Pasen deed ik mee met de vasten. Een kenmerk van de hedendaagse katholieke vastenperiode is dat er geen strikte eet- en leefregels zijn, maar dat je jezelf een beperking oplegt waar je moeite voor moet doen. Een beperking als 'niet roken en drinken', zou me geen enkele moeite kosten. Een beperking als 'geen chocola' zeer zeker wel. Ik nam me voor om te matigen, dus geen tussendoortjes anders dan groente en fruit, en een halve maaltijd per dag minder. En op zondag vrij want hee, het blijven katholieken dus niet te streng allemaal.
 
Om mezelf te motiveren, ging ik op zoek naar een goed boek over eten. Geen kookboek natuurlijk, want dan zou ik me alleen maar verlekkeren aan de taarten, en geen boek van een of andere goeroe die zegt dat je alleen maar boerenkool mag eten, want daar geloof ik niet in.
 
Eet als een expert is geschreven door vier jonge vrouwen die allen een wetenschappelijk achtergrond hebben in voeding en gezondheid. Hun uitgangspunt: eet wat bijdraagt aan je gezondheid en vermijd voeding die bewezen ongezond is. En juist dat 'bewezen' spreekt me aan; alle uitspraken in het boek zijn wetenschappelijk gecheckt. Zo leerde ik dat een aardappel redelijk neutraal is voor je gezondheid en dat kokosvet (dat door de dieethypegoeroes geprezen wordt) geen goed vet is voor je gezondheid. Mayonaise daarentegen is een gezonde keuze, tot grote vreugde van de man des huizes.
 
In Eet als een expert doorlopen de dames alle eetmomenten van de dag en leggen helder uit wat goede en minder goede keuzes zijn. Ze gaan in op vetten, suikers, groenten, vlees, ultra-processed foods en nog veel meer. Is het nieuw allemaal? Veel wist ik wel, maar niet eerder las ik een boek waarbij het zo goed op een rij gezet is en prettig, positief uitgelegd wordt. Daarnaast leerde ik wat gezonde alternatieven zijn voor kaas en hagelslag op de boterham en hoe ik volkoren tortilla's en goede pindakaas vind in de supermarkt. En belangrijker: sinds de vastenperiode pas ik het toe. Ik maak nu zelf - en met veel plezier - granola voor het ontbijt. In mijn lunchpakket zitten nu volkorenboterhammen met erwtenspread en plakjes radijs, en in de fruitbakjes die meegaan naar het werk en school, stop ik voor de helft groente. En heus, ik eet nog steeds wel eens chips en taart (want wees eerlijk: de zwarte bonen brownie uit het boek smaakt echt nergens naar) maar ik maak wel veel bewustere keuzes. En dat is een prachtig resultaat van de vastenperiode.